بررسی امکان استفاده از تغییرات یونسفر به عنوان پیش نشانگر زلزله: مورد مطالعه زلزله اهر ورزقان

ما سالیانه با تعداد زیادی زلزله و سونامی روبه رو هستیم . برای جلوگیری و یا کاهش خسارات ناشی از آنها نیاز به تلاش زیادی در این زمینه داریم . تا بتوانیم مقدار خسارات وارده را بکاهیم . یکی از روش هایی که می توانیم برای کاهش اینگونه خسارت ها استفاده کنیم . بکارگیری پیش نشانگرهای زلزله می باشد.تا کنون بیش از 30 پیش نشانگر زلزله بررسی شده است . که در قبل از زلزله مقدار آنها دچار تغییراتی می شود . که در این پایان نامه به تعدادی از آنها از قبیل گاز رادون ، ابر زلزله ، رفتار گسل ها ، حرکات حیوانات و غیره اشاره شده است .ولی هیچ یک از آنها تا کنون نتوانسته اند به طور کامل از مکان و زمان تقریبی و همچنین شدت زلزله خبر دهند . در این پایان نامه به بررسی تغییرات میزان یونسفر در قبل و بعد از زلزله اهر ورزقان و همچنین زلزله ای که در سال 2011 با بزرگای 9 ریشتر منطقه ژاپن را لرزاند پرداخته ایم . به منظور بررسی بیشتر ارتباط بین شکل موجهای یونوسفری و منبع لرزه ای ، به بررسی یک رویداد درون-ورقه ای در 21 مرداد 1391 در زلزله اهر –ورزقان (آذربایجان شرقی) پرداخته ایم . برای این رویداد، توزیع ماهواره ها gps و هندسه های مشاهده ای (یعنی موقعیتهای نسبی ماهواره ها و گیرنده ها) و همچنین یک نمونه برداری خوب بی سابقه از یونوسفر را از نزدیک زلزله و به شکلی استثنایی در تمام اطراف کانون زمین لرزه ارائه کردیم . در اینجا دادههای 13 روز از 16 ایستگاه در اطراف زلزله اهر که در 21 مرداد ماه سال 1391 رخداده است را توسط نرم افزار برنیز پردازش کردیم. و به وسیله آن یون فایل های 2 ساعته به روش های نسبی و مطلق گرفتیم . و با نمایش این یون فایل ها در نرم افزار arc gis توانستیم میزان تغییرات tec را در منطقه آذربایجان و زلزله اهر نشان دهیم . این تغییرات بیان گر آن بود که در روزهای قبل از زلزله مقدار tec روند صعودی دارد و در دو روز قبل از زلزله مقدار tec در منطقه به شدت افزایش می یابد . که احتمالا این جنبش اولیه یونسفری ناشی از انرژی است که از اطراف گسل لرزه ای ،فشاری ، یا کششی ، خارج شده است . و روی میزان tec منطقه تاثیر گذار است . مقدار tec درروز های بعد از زلزله روند نزولی دارد . که می تواند ناشی از پس لرزه های باشد که تا چند روز بعد از زلزله در منطقه رخ داده است . و پس از آن به حالت تعادل می رسد . با بررسی پردازش ها به این نتیجه رسیدیم که در سه روز قبل از زلزله ، انرژی که احتمالا به صورت موج های صوتی می باشد از زمین به سمت بالا انتشار یافته است . و این انرژی با افزایش ارتفاع شدت پیدا می کند . که ناشی از کاهش چگالی هوا می باشد . و باعث افزایش تعداد الکترون ها در منطقه می شود. و با استفاده از این خاصیت به بررسی رفتار یونسفر پرداختیم . دز زلزله اهر ورزقان در سه روز قبل از زلزله در بازه زمانی 6 تا 8 ساعته (از ساعت 8 تا 16) مقدار tec دچار تغییراتی شده است و در زلزله ژاپن این تغییرات در بازه 8 تا 10 ساعته تغییر پیدا کرده است . و پس از آن کاهش می یابد . و این افزایش tec تا چند روز پس از زلزله ادامه دارد و پس از آن روند نزولی پیدا می کند . که می تواند ناشی از پس لرزه هایی باشد که تا چند روز پس از زمین لرزه اولیه ادامه داشته است . امیدواریم تا بتوانیم با در نظر گرفتن تمام پیش نشانگر ها در غالب یه مدل کلی ، زلزله ها و پدیده های دیگر را پیش بینی کنیم و از خسارت جانی و مالی آنها بکاهیم .